ERZURUMLU İBRAHİM HAKKI VE MARİFETNAMESİ
CEMALEDDİN SERVER REVNAKOĞLU
İLK HARF YAYINLARI
İbrahim Hakkının gerçekten bir abide olan eserinde
ağırlıklı olarak ele alınan konu; büyük filozofların "Bilgi
nazariyesi" dedikleri saha ile alakalıdır. Filozof İbrahim Hakkı, insanın
varlığının asıl gayesini teşkil eden "bilgi/marifet"i önce
"Marifet-i nefs/Nefs bilgisi"ne bağlıyor. Fakat bundan evvel bir
başka marifete ihtiyacımız vardır: "Marifetullah." Yalnız şu var ki,
müessire eserden başlayarak gitmek gerekir. O hâlde "Marifet-i âlem"i
bize verecek müspet ilimlere başvurmaya mecburuz.
İbrahim Hakkı, bu ilimleri şöyle sıralamaktadır:
1. İlm-i heyet (Astronomi).
2. İlm-i hikmet (Fizik).
3. İlm-i teşrih (Biyoloji - Anatomi). Bu üç ana müspet
ilmin yanına bir manevî ilim daha ilave edilmelidir:
4. İlm-i irfan.
Ancak bu ilimlerin marifetinden sonradır ki,
"Marifet-i âlem"den "Marifet-i Mevlâ"ya giden yola girilmiş
olacaktır.
İbrahim Hakkının âlim tarafını anlamakla kalmayan, onun
sözlerini hâlleri ile mezcetmesini bilen Cemaleddin Server Revnakoğlunun yazmış
olduğu bu eser sayesinde, Erzurumlu İbrahim Hakkının şahsiyetinin tüm
yönlerini, formasyonunu, feyiz aldığı kaynakları yakından takip ederken, aynı
zamanda Marifetname hakkında da derin bir bilgi sahibi oluyoruz.
