12 Aralık 2008 Cuma

GÜMRÜK (Hacı Derviş) HAMAMI




Erzurum Kongre Meydanında, Mahalle Başına giden yol üzerinde bulunan hamam, Hacı Bektaş oğlu Derviş Hacı İbrahim tarafından, 1718 yılında Gümrük Camisinin vakfı olarak yaptırılmıştır. 

Klasik Osmanlı hamam planları düzeninden ziyade, haç planı ile, Erzurum hamamları arasında değişik bir hamam yapı türünü yansıtmaktadır. 

Moloz taş ve yer yer de tuğla hatılların kullanıldığı hamam soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve halvet bölümlerinden meydana gelmiştir. Soyunmalık kısmı, trompların taşıdığı bir kubbe ile örtülmüştür. İlk yapılışında üç kubbeli olan ılıklığın kenarlarındaki kubbelerin altında kalan kısımlar sonradan birer kapı ile sıcaklığa eklenmiştir. Bu arada sağdaki kubbe de yeniden yapılmıştır. 

Giriş eyvanı ile iki yanındaki kubbeli halvet hücreleri kaldırılmış ve böylece üç eyvanlı bir plan ortaya çıkarılmıştır. Köşelerdeki halvet hücreleri de en dipte olan eyvana açılmıştır. Soğukluk ve sıcaklık bölümleri yakın tarihlerde onarılmış olmasına rağmen orijinalliğini yitirmemiştir. Hamamın bugünkü girişi sonradan açılmıştır.