Fattik Oyunu (Aşkale - Pırnakaban köyü) (Köy meydanı kenarında, önceden sahibi uyarılmış evin önünde, oyuncular toplanırlar. Muhtar seslenip oyun oynanacağını bildirir. Ev sahibi bu sırada evinin önünde hazır beklemektedir).
BİRİNCİ BÖLÜM:Halay çekilirken deve, deveci, deve üzerinde bir gelin, ardından öbür gelin, ayı, ayıcı, katip, ambarlar ritmik hareketlerle yörenin halk oyunları yürüyüş motiflerini kullanarak dolaşırlar, arada halaylar çekerler. Bu oyunlar sırasında seyircilerle oyuncular arasında komik hareketler olur. Devenin baş vurması, bir seyircinin deveye baş vurması, iğne batırması, gelin ile deveye söz atılması gibi.
İKİNCİ BÖLÜM:Deve kapının önüne gelir. O sırada eşkıya devenin önüne geçer. Gelini kaçırmak isteyen eşkıya ile deveci arasında münakaşa başlar:
EŞKİYA - Selamünaleyküm deveci.
DEVECİ - Aleykümselam ağa.
EŞKİYA - O hanımi nere götürirsen?
DEVECİ - Hanımi zeyi götürirem ben.
EŞKIYA - Yendir aşşaği.
DEVECİ - Neden yendireyim aşşaği?
EŞKIYA - Ulan utanmaz, lüzumi yoh, yendir aşşaği defol, o benim garım olacah.
GELİN - Ben oni almiram, uy beni ona vermeyin.
DEVECİ - Ey namussuz, savuş garşımdan.
EŞKIYA - Namussuz, al sene bir zopa "küt , küt".
GELİN - Vıy ağami öldürdüler, vıy paşami öldürdiler veyy.
DEVECİ – ay, oy, aman, vayy.
GELİN - Galdım düzlerde, sahapsız galdım!
DEVECİ - Ah anam öldüm vay.
GELİN - Vay düzlerde galdım, öldi sahapsız galdım, umutsuz galdım ihiii... (ağıt ezgisinde söylenir).
Bu arada katip ve ambarlar evin önüne gelirler. Katip, elindeki tezeğe sopayla yazı yazar gibi yaparak ev sahibinden yiyecek ister. Ambar da verilenleri torbaya koyar. Sevinçlidir. Katip ve ev sahibinin arasında söyleşi başlar:
KATİP - Ev sahibi, gel buraya bakalım.
EV SAHİBİ - Buyur katip efendi.
KATİP - Yirmi batman un, on batman bulğur.
EV SAHİBİ - Eeee...
KATİP - Bir batman gurut.
EV SAHİBİ - Oooo...
KATİP - Üç kilo lor.
EV SAHİBİ - Eeee...
KATİP - Elli gıram sarmısah, bizim ağalara birer şişe ispirto.
EV SAHİBİ - Al katip efendi, sene yirmi batman un, size birer şişe ispirto, elli gram sarmısah, elli batman gurut, bizden bu gadar, tamam mı katip efendi.
KATİP - Yooohh, olmadı böyle ev sahibi.
EV SAHİBİ - Bizden bu gadar, ne yapalım.
KATİP - Eşgıya gel buraya bakalım. Buna bir vur bir sopa.
EV SAHİBİ - Yoh, yoh, yoh, yoh, al. Beli öldürmeyin, bu cüzdanın parası da sizin olsun.
KATİP - Eyvallah ağam, eyvallah. Çoh sağ olasın, kesen bereket.
Yiyecekler alındıktan sonra ölmüş olan deveci tekrar dirilir. Ve:
DEVECİ - Beni öldürmekten kim gurtardı?
GELİN - Bu ağa bir panginot verdi, seni ölümden gurtardı. Bizim de bu eşgiyanın elinden namısımızi gurtardi. Çoh şükür olsun.
DEVECİ - Vay ağam, dünyalar durduhça durasan! Sen bizi gorudun, gurtardın. Allah da seni gorusun.
EV SAHİBİ - Oğlum ey loculuhlar size. Sizi gurtarmah benim hakgımdır. Bir guş bir çalıya böyle daldalanır. Gel oğlum bunnarı yola vur.
HİZMETKAR - Peki vurayım ağam.
DEVECİ - Hadi ağam. Allah'a ısmarladık.
Oyun bitince kısa bir süre halay çekerler. Sonra ayı oyununa başlarlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:Bir köy evi önünde çalgılar eşliğinde oyuncular ayıyı oynatmaya başlarlar. Oyun başladıktan sonra bir ara ayı düşüp ölür.
AYICI – Aaaa! Ayıl! açlıhtan öldi. Ağam gelsene buraya.
HİZMETKAR - Peki ağam geleyim.
AYICI - Bir şey getir de şu ayım yesin, dirilsin.
HİZMETKAR - Hamır getireyim deyim. Al ağam hamır sana.
AYICI - Al bakalım oğlum şu hamırı ye de diril bakalım.
Ayı hamuru yer ve dirilir.
AYICI - Allah'a şükür, ayım dirildi.
Tekrar halay çekerler. Böylece o evin önündeki oyun biter. Başka bir evin önüne gidilerek oyunlar tekrarlanır. Deveci oyununda ambarlara verilen yiyecekler akşam toplanarak yenilir. Rakılar içilir. Ziyafet sabaha kadar sürer. Oyuna katılmayan bazı gençler bu ziyafete katılırlar.
Kaynak- Kültür ve Turizm Bakanlığı
