2 Ocak 2010 Cumartesi

BAR


Yüzyılların ardından kopup gelen bir vakar,
Kahramanlık, yiğitlik, erlik destanıdır bar.
Bu oyunda gör bizi, geçme sakın ıraktan!
Gözün varsa seçersin, bar'da karayı ak'tan.
Bir savaş seyri vardır, dadaşın her bar'ında,
Görünce kanın kaynar, o an damarlarında.
Doyum olmaz bir görsen, Köroğlu'nun barı'nı,
Güvenirsin görünce, düşünmezsin yarını.
Dumlu'dan taa Basra'ya çağlayan selimiz var,
Bahtımız kara değil, bugün Karasu kadar.
Bingöl yaratmadı mı, kan çağlayan Aras'ı?
Hazar çalkalanırken, kanar Türk'ün yarası.
Aman Aras, han Aras, Bingöl'den kalkan Aras,
Al başımdan sevdanı, Hazar'da çalkan Aras!
Dadaş çelik bir yaydır, onu germeye gelmez,
Çağlayan bir sel olur, dağlara da baş eğmez.
Yayla bulutu gibi, yükselir yavaş, yavaş,
Sonra birden sel olur, köpürür coşar dadaş.
Doğu'nun sınır taşı, Erzurum'un dadaşı,
Efesi var İzmir'in, eğilmez Türk'ün başı!
Barbaşı sallarken gönülden mendilini,
Gözüne al dadaşım, gönülden sevdiğini!
Dinle, davul ne diyor dan, dan, dan,
Ben bu sese vurgunam can, can, can.
Canlar yurdundur elbet, her can vatana kurban!
Atalar yurt sevmeyi davuldan öğrendiler,
Bu ilk bar'ın adına sarhoş barı dediler,
Dadaşlar ağır, ağır bir halka çevirdiler,
Yurda kurban yiğitler, bu halkaya girdiler.
Gönülden tutuşanlar, hepsi de sarhoştular,
Seven sarhoştur elbet, içse de içmese de.
ses yok, donmuş dudaklar, gözler halkalanıyor,
Ufuklar bayraklaşmış, cihan dalgalanıyor.
Dan, dan, dan.
Kanlar kaynaştıran bir ses çıktı zurnadan!
Dağlar gibi dadaşlar, kımıldandı durmadan,
Tanrım, bu ne duruştur, gözler şimşekleşiyor,
Kırat kişniyor, neden toprakları eşiyor?
Silkin Palandöken, dök başından kar'ını!
Dadaş oynarken, senin gösterir vakarını.
Vur davulcu, candan coşsun dadaşım!
Çal zurnacı, oynasın dadaş, dönüyor başım!

Sadi Akatay

BARLARIMIZ
Erzurum halk oyunlarına "bar" adı verilir. "Bar" kelimesi "birliktelik", "topluluk" , "el ele tutuşmak", "bağlamak" ve "beraberce oynamak" gibi anlamlar taşımaktadır.

Bar, çok eski ve köklü bir geçmişe dayanmaktadır. Barın oluşumunda; iklimin, coğrafyanın ve tarihi olayların etkisi olmakla birlikte antropologlara göre bar, Türklerin Asya'dan getirdikleri milli oyunlardan biridir.

Erzurum, halk oyunları açısından oldukça zengin bir bölgedir. Bu zenginlik günümüzde de bütün güzellikleriyle ve orijinalline uygun olarak yaşatılmaktadır. Erzurum Halk oyunları ve türküleri derneği halk oyunları ekiplerinin gerek yurt içinde ve gerekse yurt dışında düzenlenen yarışmalarda onur verici başarıları vardır.

Erzurum barları kadın ve erkek barları olmak üzere iki bölüm halinde oynanır. 

Erkek Barları 16 oyundan oluşur;

Baş Bar, İkinci Bar (aşırma), Sekme, İkinci Aşırma, Nari, Dello, Koçeri, Temirağa, Tamzara, Tavuk Barı, Felek, Çingeneler, Uzun Dere, Daldalar, Yayvan, Hançer Bari

Kadın Barları ise 12 oyundan oluşmaktadır.


Kavak, Çiftbeyaz Güvercin, Çember, Döne, Nari, Çarşıda Üzüm Kara, Sallama, Mendilimde kişmiş ile Badem Var, Tortumun Eymeleri, Aşşahtan Gelirem, Köylü Kızı, Delikız.

Kaynak- Kültür ve Turizm Bakanlığı