Tortum çayı vadisinin tıkanması ile oluşmuş doğal bir set gölüdür. Setin meydana gelmesi ile bunun arkasında sular toplanarak vadi şekline uygun dar ve uzun bir göl oluşmasına neden olmuştur.
Gölün uzunluğu 8 km olduğu halde, genişliği 0,7 ile 1 km arasında değişmektedir. Yüzölçümü ise 8 km² kadardır. Göl meydana geldikten sonra, fazla suların boşalacağı gideğen de oluşmuştur.
Gölden çıkan Tortum Çayı çok yüksek olan yıkıntı kütlesini aşamadığı için, kuzeydoğudaki Tev vadisine birleşmekte ve bu dar vadiden geçerek doğal setin 2 km kadar kuzeyinde eski yatağına kavuşmaktadır. Gölden çıktığı yerde, Tortum Çayı 1000 m yükselti iken, eski yatağına döndüğü yerin yükseltisi 800 m nin altındadır.
Tortum Çayı bu yatak üzerimde 48 m yüksekliği bulan Tortum Çağlayan'ını meydana getirmekte, ancak kretense kalker katmanlarını geçerken daha küçük çağla-yanlar oluşturmaktadır. Göl ile Tortum Çayı arasındaki 200 m yükselti farkı değerlendirilerek, buraya bir hidroelektrik santrali kurulmuştur.
Gölden dışarı akan suyun bir kısmı tabii set içine süzülüp, bu setin aşağı kısmında Tortum Çayı tarafından terk edilmiş vadideki dört küçük gölü besleyen kaynaklar haline gelmektedir.
Ayrıca Tortum Gölü suyunun tatlı olması nedeniyle alabalık yetiştirilmesi için elverişlidir.
Kaynak-Uzundere Belediyesi
