İspir ilçesinde bulunan kalenin, İlhanlılar döneminde, XII.-XIII. Yüzyıllarda yapıldığı sanılmaktadır. Kalede günümüze gelebilen bir kitabe bulunmadığından kesin yapımı ile ilgili bilgiler oldukça kısıtlıdır. Kale XVI.yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman tarafından da onarılmıştır.
Kuzeyde Çoruh Irmağı ve güneyde Şehir Deresi arasında kalan ve yüksekliği 65 metreyi bulan kayalık bir yükselti üzerinde kurulmuştur. Dış kale surları büyük ölçüde yıkılmıştır, iç kale surları ise kısmen de olsa yakın zamanda restore edilmiştir.
Kale camiinin kuzeyinde Çoruh Irmağına inen gizli su yolu; Karayollarının Çamlıkaya istikameti yol çalışmaları esnasında tahrip olmuştur.
Kalenin yapımında, temellerde yanından geçen nehirden toplanan taşlardan, üst duvarlarda da blok kesme taşlardan yararlanılmıştır.
Mimari yapısı itibariyle Erzurum Kale Camisi’ne benzeyen bu cami kare planlı olup üzeri piramidal bir külah ile örtülüdür. Cami içerisinde, mihrapta ve girişteki mukarnas bezemeler dikkati ekmektedir. Minaresi aynı zamanda kalenin gözetleme kulesi görevini üstlenmiştir.
İspir Kalesi’nin iç kale bölümünde yer alan caminin yapım tarihi bilinmemektedir. Kaynaklarda da bununla ilgili bir bilgiye rastlanamamıştır. Kalenin en yüksek yerinde Melik İzzettin Saltuk (1132-1168) tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır.
