Erzurumlu İbrahim Hakkı Hz.nin 4. kuşak torunlarından Hacı İ.Fehim Efendi (1858-1933), iyi bir eğitim almıştır. Sürekli okuyan Fehim Efendi, dedesi İbrahim Hakkı’nın eserlerinin bir şerhi gibidir, bunlar hakkında derin bir yetki ve anlayışla konuştuğu anlatılır (Kyn: Erzurumlu İbrahim Hakkı- Mesih İbrahimhakkıoğlu /1973- İst. Gül Matbaası)
Hacı Fehim Efendi, Pasinler Şeriye Mahkemesi ve Erzurum Meclis-i Umumisi üyeliklerinde bulunan, Erzurum’un yakın tarihinde yeri olan bir zattır. İşgalde göç etmeyen ancak evini, yakılıp yıkılan Pasinler’den Erzurum’a taşıyan Fehim Efendi, vaazlarında halka zarar görmemeleri için sürekli itidal tavsiye ederken, işgalcilere de yeri geldiğinde can korkusuna düşmeden derslerini verir. Vaaz verdiği camiye, bir Cuma namazı sırasında, avanesiyle ve baskın yaparcasına çizmeleriyle dalan Rus kumandana, “Mabede giriyorsunuz!” diye otoriter bir tarzla seslendiği, geri dönüp çizmelerini çıkarmalarını istediği, işgalcilerin de saygı gösterip dediğini yaptıkları cemaat içinde olup o günleri yaşayanlarca nakledilir.
İ.Fehim Efendi, I. Dünya Savaşı’nın yıkıcı sonuçlarına karşı Erzurum’dan yükselen haykırışın ön saflarındadır. Merkezi İstanbul’da olan Vilayeti Şarkiye Müdafaa-i Hukuku Milliye Cemiyetinin ilk toplantısına başkanlık yapar. O gün bir hatıra fotoğrafı çekilir. Cemiyetin İstanbul’daki merkezinden izin aldıktan sonra memleketi Erzurum’a giderek şubesini kuran eski milletvekillerinden Cevat Dursunoğlu, “Milli Mücadelede Erzurum s.34 ” adlı kitabında fotoğrafın çekildiği günden şöyle bahseder: “ Formalitenin bitmesini beklemeden cemiyet 6.3.1335 (1919)’ de eski Asar-ı Terakki Mektebinde ilk toplantısını yaptı. Reisliğe Marifetname müellifi İbrahim Hakkı torunlarından Hacı Fehim Efendiyi, muhasipliğe Süleyman beyi ve katipliğe de beni seçti…”
Hacı İ.Fehim Efendi, 12 Aralık 1933 günü Erzurum’da vefat etti. Kabri, Hasankale’de aile mezarlığındadır.
Kaynak- Zeynep İbrahimhakkıoğlu
